Trafik kuralları, sadece sürücüler için değil tüm yol kullanıcıları için hayati önem taşıyan ve uyulması zorunlu olan düzenlemelerdir. Bu kurallar, trafik akışının düzenli bir şekilde sağlanmasından kazaların önlenmesine kadar pek çok konuda belirleyici rol oynar. Ülkemizde her yıl binlerce trafik kazası meydana gelmekte ve bu kazaların büyük çoğunluğu trafik kurallarına uyulmaması nedeniyle yaşanmaktadır. Bu nedenle, hem kendi güvenliğimiz hem de diğer yol kullanıcılarının can güvenliği için trafik kurallarını iyi bilmek ve harfiyen uygulamak büyük önem taşır.
Trafik Kuralları
Trafik kuralları, karayollarında düzeni sağlamak ve can güvenliğini korumak amacıyla oluşturulmuş yasal yönergelerdir. Trafikte uyulması gereken kurallar, sadece cezai yaptırımlardan kaçınmak için değil, öncelikle insan hayatını korumak için önemlidir. Unutulmamalıdır ki bir anlık dikkatsizlik veya kural ihlali, geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabilir. İşte her sürücünün mutlaka bilmesi ve uygulaması gereken temel trafik kuralları!
Sürüş Sırasında Telefon Kullanılmamalıdır
Araç kullanırken telefonla konuşmak veya mesajlaşmak, sürücünün dikkatini ciddi şekilde dağıtan ve kaza riskini büyük ölçüde artıran bir davranıştır. Yapılan araştırmalar, telefonla konuşurken araç kullanan sürücülerin reaksiyon sürelerinin %30-50 oranında yavaşladığını göstermektedir. Bu durum, özellikle yoğun trafikte veya beklenmedik bir olay karşısında ciddi kazalara yol açabilmektedir. Telefon kullanımı sadece konuşma ile sınırlı değildir; navigasyon ayarlamak, müzik değiştirmek veya sosyal medyaya bakmak gibi aktiviteler de aynı derecede tehlikelidir. Bu nedenle, araç kullanırken telefonunuzu sessize almanız ve acil bir durum varsa aracı güvenli bir yere çektikten sonra ilgilenmeniz en doğru davranış olacaktır.Kırmızı Işıkta Geçilmemelidir
Trafik ışıkları, kavşaklardaki düzeni sağlamak ve çarpışmaları önlemek için tasarlanmış en önemli trafik kontrol sistemleridir. Kırmızı ışık, kesin bir dur emridir ve bu kurala uyulmaması hem yaya hem de araç trafiğinde ölümcül sonuçlar doğurabilir. Kırmızı ışık ihlali, genellikle sürücülerin aceleci davranmaları veya dikkatsizlikleri sonucu meydana gelmektedir. Ayrıca, sarı ışık geç anlamına gelmez, kırmızı ışığa hazırlan anlamı taşır. Trafik ışıklarında yeşil yanar yanmaz kornaya basarak öndeki aracı uyarmak da yanlış bir davranıştır ve trafik stresini artırır.
Emniyet Kemeri Takılmalıdır
Emniyet kemeri, araçlardaki en basit ama en etkili güvenlik sistemidir. Yapılan istatistikler, emniyet kemerinin doğru kullanımının ölümlü kazalarda %45 oranında azalma sağladığını göstermektedir. Emniyet kemeri sadece şehirler arası yollarda değil, şehir içi trafikte de mutlaka takılmalıdır. Çünkü saatte 50 km hızla giden bir aracın çarpma anındaki etkisi, 4. kattan düşmekle eş değerdir. Arka koltukta oturan yolcuların da emniyet kemeri takması zorunludur, çünkü bir çarpışma anında arka koltuktaki yolcu, ağırlığının 30-40 katı bir kuvvetle öne fırlayabilir.
Alkol Alındıysa Araç Kullanılmamalıdır
Alkollü araç kullanmak, trafikteki en tehlikeli ihlallerden biridir. Alkol, sürücünün reflekslerini yavaşlatır, görüş mesafesini azaltır, risk algısını bozar ve uyku haline yol açar. Kan alkol seviyesi 0.50 promilin üzerine çıktığında, kaza yapma riski iki katına çıkmaktadır. Ülkemizde yasal alkol sınırı 0.50 promildir, ancak en doğrusu alkol alındığında hiç araç kullanmamaktır. Alkollü araç kullanmanın cezai yaptırımları ağır olmakla birlikte asıl önemli olan bunun sonucunda yaşanabilecek can kayıplarıdır. Alkollüyken araç kullanmak yerine, toplu taşıma araçları, taksi veya araç kullanmayan bir arkadaşın yardımı tercih edilmelidir.
Hız Sınırına Dikkat Edilmelidir
Hız sınırları, yolun fiziki koşulları, trafik yoğunluğu ve çevresel faktörler dikkate alınarak belirlenmiştir. Hız sınırını aşmak, kaza riskini artırdığı gibi, kaza anındaki ölüm ve yaralanma oranlarını da ciddi şekilde yükseltir. Örneğin, saatte 80 km hızla giden bir aracın durma mesafesi yaklaşık 55 metre iken, bu hız saatte 100 km’ye çıktığında durma mesafesi 80 metreye kadar uzamaktadır. Hız sınırları şehir içinde genellikle saatte 50 km, yerleşim yerlerinde 30 km, bölünmüş yollarda 90 km, otoyollarda ise 120 km’dir. Ancak bu sınırlar, hava ve yol koşullarına göre değişebilir. Yağışlı havalarda, sisli ortamlarda veya kavşak yaklaşımlarında hızın düşürülmesi gerekir.
Ehliyetsiz Araç Kullanılmamalıdır
Ehliyetsiz araç kullanmak, hem yasalara aykırıdır hem de büyük bir sorumsuzluktur. Ehliyet, bir aracı kullanabilmek için gerekli bilgi ve becerilere sahip olduğunuzu gösteren bir belgedir. Ehliyetsiz araç kullanan kişiler, trafik kurallarını yeterince bilmedikleri için kendilerinin ve diğer yol kullanıcılarının hayatını tehlikeye atar. Ehliyetsiz araç kullanmanın cezası oldukça ağırdır ve bu cezalar para cezasından hapis cezasına kadar uzanabilir. Ayrıca, bir başkasının ehliyetini kullanmak veya sahte ehliyetle araç kullanmak da aynı derecede ciddi suçlardır. Trafikte ehliyetsiz araç kullanımı tespit edildiğinde, araca el konulabilir ve sürücü hakkında adli işlem başlatılabilir. Bu nedenle, araç kullanabilmek için önce gerekli eğitimleri alarak ehliyet sahibi olmak en doğru yoldur.
Geçiş Önceliğine Dikkat Edilmelidir
Trafikte geçiş önceliği kuralları, kavşaklarda ve birleşim noktalarında düzeni sağlamak için konulmuştur. Bu kurallara uyulmaması, ciddi kazalara yol açabilir. Temel geçiş önceliği kuralları şunlardır: Ana yoldaki araçlar tali yoldakilere göre önceliklidir, dönel kavşaklarda kavşağın içindeki araçların geçiş üstünlüğü vardır, tramvaylar her zaman önceliklidir, acil durum araçları siren çaldıklarında tüm araçların yol vermesi gerekir. Ayrıca, yaya geçitlerinde ve okul geçitlerinde yayaların geçiş önceliği vardır. Geçiş önceliği ihlalinin cezası oldukça ağırdır ve bu ihlal sonucu kaza meydana gelirse, sürücü tazminat ve cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilir. Trafikte sabırlı olmak ve geçiş önceliği kurallarına uymak, hem kendi güvenliğiniz hem de diğer yol kullanıcıları için çok önemlidir.
Hatalı Sollama Yapılmamalı
Sollama yaparken dikkatli olunmaması, ölümcül kazalara yol açabilir. Güvenli bir sollama için şu kurallara dikkat edilmelidir: Öncelikle sollama yapılacak şeridin boş ve görüşün açık olduğundan emin olunmalıdır. Sollama yapmadan önce mutlaka sinyal verilmeli ve aynalar kontrol edilmelidir. Sollama sırasında hız artırılmalı ve sollanan araçla arasında yeterli mesafe bırakılmalıdır. Kesinlikle sağdan sollama yapılmamalıdır. Sollama yapmanın yasak olduğu yerler dikkate alınmalıdır. Çift çizgili yollarda, devamlı çizgi tarafından sollama yapılamaz. Sollama yaparken karşı şeride uzun süre çıkmamaya özen gösterilmelidir.
Öncelik Yayalardadır
Yayalar, trafiğin en savunmasız unsurudur ve bu nedenle özel koruma altındadır. Yaya geçitlerinde, okul geçitlerinde ve kavşaklarda yayalara mutlaka yol verilmelidir. Sürücüler, yaya geçitlerine yaklaşırken hızlarını azaltmalı ve yayaların geçişini beklemelidir. Özellikle yaşlıların, çocukların ve engellilerin karşıdan karşıya geçişlerinde ekstra dikkatli olunmalıdır. Yayalara yol vermemenin cezası oldukça ağırdır ve bu kurala uymamak can kayıplarına yol açabilir. Ayrıca, araçların park halindeyken yaya kaldırımlarını işgal etmemesi gerekir. Yayaların güvenli bir şekilde yürüyebilmesi için kaldırımların serbest bırakılmasına özellikle dikkat edilmelidir.
Doğru Şeritten İlerlenmelidir
Trafikte şerit kurallarına uymak, trafik akışının düzenli olmasını sağlar. Genel kural olarak, en sol şerit hızlı araçlar ve sollama için, orta şerit normal seyir için, sağ şerit ise yavaş araçlar ve dönüşler için kullanılmalıdır. Şerit değiştirirken mutlaka sinyal verilmeli ve aynalar kontrol edilmelidir. Kesik çizgilerde şerit değiştirilebilirken, devamlı çizgilerde şerit değiştirmek yasaktır. Otoyollarda ve bölünmüş yollarda, sollama dışında sol şeritte seyretmek yasaktır. Ayrıca, şerit işgal etmemek ve trafiği tıkayacak şekilde yavaş gitmemek gerekir. Özellikle rampa çıkışlarında ve inişlerinde, ağır vasıtaların zorlanmaması için uygun şeritten gitmeye özen gösterilmelidir.
Trafik Levhalarına Uyulmalıdır
Trafik levhaları ve işaretleri, sürücüleri yol ve trafik koşulları hakkında bilgilendiren en önemli uyarı sistemleridir. Bu levhalar, tehlikeli noktalar, hız sınırları, yasaklar ve uyarılar hakkında bilgi verir. Trafik levhalarına uymamak, ciddi kazalara yol açabilir. Özellikle dur, yol ver, tehlike uyarı ve hız sınırı levhalarına dikkat edilmelidir. Okul bölgelerindeki tabelalar, inşaat alanı uyarıları ve viraj işaretleri mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, yeni sürücülerin ve şehir dışından gelen sürücülerin, bilmedikleri yollarda daha dikkatli olmaları ve trafik levhalarını daha yakından takip etmeleri gerekir.
Gerekli Tüm Belgelerle Yola Çıkılmalıdır
Araç kullanırken yanınızda bulunması gereken bazı zorunlu belgeler vardır. Bunlar; sürücü belgesi, araç tescil belgesi, trafik sigortası ve muayene belgesidir. Bu belgelerin eksik olması durumunda trafik denetimlerinde cezai işlem uygulanabilir. Ayrıca, araç kullanırken bu belgelerin aslını veya noter onaylı suretini yanınızda bulundurmanız gerekir. Araç ruhsatının araçta bulunması zorunludur. Trafik sigortası yaptırmadan araç kullanmak hem yasaktır hem de olası bir kaza durumunda maddi sorumlulukların tamamı sürücüye ait olacaktır. Araç muayenesinin zamanında yaptırılması da önemlidir, çünkü muayenesi olmayan araçlar teknik açıdan güvenli olmayabilir. Bu belgeleri düzenli olarak kontrol etmek ve yenilemek, sorunsuz bir sürüş deneyimi için gereklidir.
Araç Takip Mesafesine Uyulmalıdır
Takip mesafesi, öndeki araca çarpmamak için bırakılması gereken güvenli mesafedir. Bu mesafe, aracın hızına ve yol koşullarına göre değişir. Genel kural olarak, takip mesafesi aracın saatteki hızının en az yarısı kadar metre olmalıdır. Örneğin, saatte 90 km hızla giderken en az 45 metre mesafe bırakılmalıdır. Yağışlı havalarda, sisli ortamlarda veya kaygan zeminlerde bu mesafe artırılmalıdır. Takip mesafesine uymamak, zincirleme kazalara yol açabilir. Öndeki aracı çok yakından takip etmek hem stresli bir sürüş deneyimine hem de kazalara neden olabilir.